Światło trafia do wnętrza pomieszczeń zwykle za pomocą okien fasadowych, a na poddaszach przez okna osadzane w lukarnach lub okna połaciowe. Świetliki dachowe są rozwiązaniem, które pozwala wprowadzić znaczącą dawkę promieni świetlnych także do pomieszczeń usytuowanych pod poddaszem nieużytkowym, a także pomóc w „przesyłaniu” światła na większe odległości. Różne rozwiązania konstrukcyjne pozwalają na znalezienie świetlika do każdego dachu.
Znaczenie dobrego doświetlania pomieszczeń światłem naturalnym
„Dostęp do odpowiedniej ilości naturalnego światła słonecznego jest warunkiem komfortowego korzystania z pomieszczeń, zwłaszcza w budynkach mieszkalnych. Nie tylko rozjaśnia ono wnętrze, ale także poprawia samopoczucie i ogranicza konieczność korzystania z oświetlenia sztucznego. We wszystkich pomieszczeniach przeznaczonych do pobytu ludzi, a zatem takich, gdzie użytkownicy przebywają przynajmniej 4 godziny dziennie, zgodnie z przepisami należy zapewnić okna, które w świetle ościeżnic będą miały przynajmniej 1:8 powierzchni podłogi, a tam, gdzie światło jest niezbędne ze względu na przeznaczenie pomieszczenia 1:12. To, że pomieszczenia spełnia wymagania nie znaczy jednak, że będzie ono odpowiadało potrzebom użytkowników, zwłaszcza, jeśli chodzi o budynki mieszkalne. Tym bardziej, że w wielu przypadkach przeszklenia, choć mają odpowiednią powierzchnię znajdują się od północy, lub są zaprojektowane tak, by dawać przede wszystkim ładny widok, a ilość wpadającego przez nie światła oraz sposób, w jaki rozchodzi się ono po wnętrzu ma charakter drugorzędny. Rozwiązaniem, które pozwala na dobre doświetlenie wnętrza są świetliki dachowe” – wyjaśnia przedstawiciel firmy Dachlux, która zajmuje się dostarczaniem pokryć dachowych i niezbędnych akcesoriów.
Świetliki dachowe można wykorzystywać do doświetlania pomieszczeń, w których okna nie dają wystarczającej ilości światła, nie ma wystarczającej ilości przestrzeni by zainstalować dodatkowe okna połaciowe albo tam, gdzie ze względu na konstrukcję konkretnego budynku dociera go mniej. Świetliki są znakomitym sposobem na rozjaśnianie korytarzy, schodów, spiżarni, toalet czy pomieszczeń, w których znajdują się garderoby. Co ważne, nadają się nie tylko do zwiększania jasności we wnętrzach, ale także pozwalają na ich ciekawe zaaranżowanie. Świetliki mogą spełniać funkcję dodatkowego, punktowego oświetlenia w miejscach, które ze względu na swój charakter powinny zapewniać dobre warunki do wykonywania codziennych czynności, a ze względu na różne ograniczenia, np. znajdujące się we wnętrzu filary czy planowane ścianki działowe lub zabudowy będą zaciemnione.
Świetliki dachowe występują w wielu odmianach, które można zastosować na dachu o każdej budowie. Dostępne są świetliki o budowie klasycznej, podobne do tych, które są używane w budynkach użytkowych i przemysłowych, które nadają się do dachów płaskich, oraz świetliki tunelowe, które sprawdzą się na dachach spadzistych. W obrębie każdej z tych grup można znaleźć wiele konstrukcji i modeli gwarantujących spełnianie dodatkowych kryteriów związanych z konstrukcją budynku i miejscami, w których mogą być zamontowane.
Jakie rodzaje świetlików dachowych można spotkać?
Konstrukcja świetlików nie jest skomplikowana, choć w przypadku niektórych modeli świetlików tunelowych użyte materiały muszą spełniać bardzo wyśrubowane kryteria. Świetliki przeznaczone do dachów płaskich to najczęściej specjalne ramy, w których umieszczone jest przeszklenie lub element z przezroczystego tworzywa sztucznego. W niektórych obiektach świetliki dachowe tego rodzaju spełniają dodatkowo rolę klap oddymiających, są wtedy uchylne i sterowane ręcznie albo za pośrednictwem elektrycznego siłownika lub napędu łańcuchowego. Świetliki tunelowe są zbudowane nieco inaczej. W skład zestawu wchodzi element mocowany w poszyciu dachowym podobnie jak okno połaciowe, zakryty taflą z hartowanego szkła lub tworzywa sztucznego o wysokiej przezroczystości albo półsferyczną kopułką z poliwęglanu albo poliakrylu. Drugi element z płaską szybą, której zadaniem jest przekazywanie światła do pomieszczenia i jego łagodne rozpraszanie bywa zwykle montowany w suficie lub niekiedy w ścianie i wyglądem przypomina nieco typowy plafon oświetleniowy. Najważniejszym elementem jest jednak tunel łączący obie części.
Tunel świetlny, tzw. rura światłonośna to element o przekroju okienka wpuszczającego światło. Jej wnętrze jest pokryte materiałem mającym bardzo wysoki współczynnik odbicia światła przekraczający 90%. Dzięki niej promienie świetlne są kierowane w wybraną stronę i po wielokrotnym odbiciu się od ścianek są rozpraszane we wnętrzu pomieszczenia. Tunele mogą być produkowane np. z usztywnionego tworzywa z metalizowaną powłoką lub metalu, na którego wewnętrzną stronę naniesiono związek zawierający molekuły srebra. W pierwszym przypadku tunele są dość giętkie, dzięki czemu można je łatwo dopasować do wnętrza i przeprowadzić przez zakamarki konstrukcji więźby dachowej czy filarów. Tunele sztywne są wyposażone w specjalne kolanka pozwalające na montaż elementu pod kątem, a także na uwzględnienie nachylenia połaci dachowej. Niektóre modele są wyposażane w rury teleskopowe, które rozkłada się na potrzebną długość, co eliminuje potrzebę ich cięcia, co często prowadzi do uszkodzeń powłoki refleksyjnej.
Świetliki są oferowane w różnych rozmiarach – mniejszych mających zwykle średnicę 20-30 cm oraz większych od około 50 cm do nawet niemal metra w przypadku świetlików tunelowych. Świetliki przeznaczone do dachów płaskich mogą mieć rozmiary przekraczające wielkość typowych okien połaciowych. Świetliki tunelowe można montować przy niemal każdym nachyleniu połaci dachowych od kilkunastu do kilkudziesięciu stopni. Różna jest też długość stosowanych tuneli, można znaleźć takie, które są w stanie efektywnie działać przy długości kilku metrów, jak i takie, gdzie producenci deklarują zasięg nawet kilkunastu metrów.
Świetliki dachowe są wykonywane w wersjach wyposażonych w uszczelnienia do różnych typów pokryć dachowych. Świetliki można założyć zarówno na dachu krytym dachówką ceramiczną, cementową czy gontem, jak i na rozmaitych pokryciach lekkich od typowych blach dachowych, przez blacho dachówkę, aż po często wybierane gonty bitumiczne.
